Minder oplichting via nep-bankhelpdesks, maar nog miljoenen schade

AMSTERDAM (ANP) - Fraude door oplichters die zich voordoen als medewerkers van banken en zo klanten geld afhandig maken, blijft een hardnekkig probleem. Banken leden vorig jaar 28 miljoen euro aan schade door deze vorm van cyberfraude, stelt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Het schadebedrag is wel fors gedaald ten opzichte van een jaar eerder.

In 2023 constateerde de NVB 45 procent minder schade als gevolg van bankhelpdeskfraude dan in 2022. Ook het aantal slachtoffers daalde met een vijfde naar bijna 10.000. Banken zijn blij met die daling, maar daarmee is het probleem nog niet opgelost, volgens de NVB.

Onlinefraude zorgt namelijk voor veel leed en stress bij slachtoffers, zegt teamlead veiligheidszaken Marco Doeland van de NVB. "Daarbij verdwijnen de opbrengsten regelrecht in de zakken van fraudeurs die daarmee weer andere criminele activiteiten financieren", stelt hij. "Dat maakt onlinefraude tot een groot maatschappelijk probleem dat alleen kan worden opgelost als alle betrokken partijen maatregelen nemen en de handen ineenslaan."

Extra maatregelen

"Uit coulance" wordt de schade bij bankhelpdeskfraude onder voorwaarden vergoed door de bank, legt de NVB uit. Dat gebeurde vorig jaar in 69 procent van de gevallen. Zo krijgen klanten alleen hun geld terug als criminelen zich hebben voorgedaan als medewerkers van de eigen bank. Ook komen slachtoffers niet twee keer in aanmerking voor een vergoeding.

Banken hebben vorig jaar extra maatregelen genomen om de kans op dit soort cyberfraude te verkleinen, bijvoorbeeld door het verlagen van de daglimiet van betaalrekeningen en het inbouwen van een tijdslot bij het verhogen van de daglimiet. Ook andere vormen van onlinefraude kostten de banken vorig jaar geld. Het totale schadebedrag kwam uit op 36 miljoen euro, waar dat in 2022 nog 61 miljoen euro betrof.

Oproep

De banken willen dat ook andere partijen maatregelen gaan nemen om cyberfraude te bestrijden. "Criminelen doorlopen een soort stappenplan. Eerst oriënteren ze zich door op internet zoveel mogelijk gegevens van mensen te vinden. Zo kunnen ze vertrouwen wekken als ze je bellen, omdat ze heel veel van je weten", legt een woordvoerder van de NVB uit. Het is nu nog te makkelijk voor criminelen om online anoniem te blijven, vindt de NVB. "Het zou daarom goed zijn als aanbieders van onlinedienstverlening en bijvoorbeeld prepaid simkaarten worden verplicht om de identiteit van hun klanten te checken."