Rente loopt op ● economie VS blijft sterk ● aandelenwaardering onder druk

Gisteren kwam er een abrupt einde aan de hosannastemming van de eerste dagen van het jaar op de beurzen. Wat is het geval? Sinds de eerste renteverlaging door de Fed, de belangrijkste centrale bank van de wereld, in september vorig jaar, zijn de rentes op obligaties met lange looptijden (vanaf 10 jaar) in de VS fors opgelopen. De beleidsrente van de Fed is sindsdien met 100 basispunten (1%) gedaald naar een bandbreedte van 4,25-4,50%. De tienjaarsrente is sindsdien echter met bijna 100 basispunten gestegen naar 4,68%.

Fed voert tegenstrijdig beleid

We noemen dit een 'bearish steepening' van de rentecurve: het lenen van geld voor de korte termijn is goedkoper geworden, terwijl ‘lang geld’ duurder is geworden. In deze mate is dit in de recente historie alleen gebeurd in vier periodes van economische en/of politieke onrust, namelijk in 1975, 1981, 1990 en 2013. Waar de Fed de economie probeert te stimuleren met het verlagen van de beleidsrente, is de veel belangrijkere kapitaalmarktrente gestegen. Die heeft de Fed blijkbaar niet meer onder controle, nu de centrale bank niet meer actief (staats)obligaties opkoopt maar juist verkoopt. Zo bekeken voert de Fed een wat tegenstrijdig beleid op het moment dat het voorgenomen stimuleringsbeleid van de regering-Trump zal leiden tot nog meer aanbod van staatsobligaties.

Arbeidsmarkt VS blijft sterk

Het klinkt misschien wat tegenstrijdig, maar het is heel logisch dat beleggers gistermiddag negatief reageerden op beter dan verwachte Amerikaanse macro-economische cijfers. Vrijwel geen enkele econoom of analist rekent nog op een recessie in de VS, een hele andere inschatting dan begin 2023 en 2024. De groei van de Amerikaanse economie lijkt eerder te versnellen dan te vertragen. Gisteren werd bekend dat het aantal openstaande vacatures in de VS is gestegen van 7,84 miljoen naar 8,1 miljoen. Dit terwijl een daling werd verwacht naar 7,74 miljoen. Het is tevens het hoogste aantal in zes maanden en wijst op een krappere arbeidsmarkt.

Prijsstijgingen in dienstensector VS

Ook werd bekend dat de inkoopmanagersindex van de Amerikaanse dienstensector, veruit het meest bepalend voor de economie, vorige maand is gestegen van 52,1 naar 54,1 punten. Dat is hoger dan de verwachte stijging naar 53,5 punten en wijst op aantrekkende groei. De onderliggende prijscomponent schoot omhoog van 58,2 naar 64,4 punten. Veel hoger dan de verwachte daling naar 57,5 punten en het hoogste niveau sinds februari 2023. Deze cijfers over de vacatures en de prijsstijging in de dienstensector wijzen, naast een aantrekkende economie, duidelijk op aantrekkende lonen en inflatie. Een snelle conclusie leert dat de Fed deze cyclus te laat is geweest met het verhogen van de rente en te snel met het verlagen ervan.

Hogere rentes zijn slecht nieuws voor beleggers

Wat betekent dit voor beleggers? De Fed zal waarschijnlijk een pas op de plaats maken. De eerste renteverlaging van dit jaar, als die er al komt, wordt nu niet eerder dan in juni verwacht. Van de Fed hoeven we voorlopig dus geen steun te verwachten, tenzij de Amerikaanse economie plots sterk afkoelt. De Amerikaans tienjaarsrente steeg gisteren met 6 basispunten naar 4,69%, het hoogste niveau sinds april vorig jaar. De dertigjaarsrente steeg ook met 6 basispunten naar 4,91%. Dat is het hoogste niveau sinds november 2023. Hogere rentes betekenen lagere obligatiekoersen. We verwachten dat deze beweging doorzet, maar niet in een rechte lijn.

Hogere kapitaalmarktrentes betekenen ook druk op de waarderingen van risicovolle beleggingen, waaronder aandelen. Het contant maken van toekomstige winsten en kasstromen tegen hogere rentes drukt de waardering van een bedrijf. Verder drukken hogere rentes de risicopremie op aandelen omlaag. Hiertegenover staan mogelijk hogere bedrijfswinsten bij een aantrekkende economie. Hogere, opwaarts bijgestelde winstgroeiverwachtingen zijn cruciaal voor een voortzetting van de aandelenrally. Bij de huidige, hoge waarderingen is er geen ruimte voor tegenvallers.

Goed nieuws is slecht nieuws

Wat weegt zwaarder? Bij de huidige hoge waarderingen van (Amerikaanse) aandelen kunnen we stellen dat goed economisch nieuws kan worden geïnterpreteerd als slecht nieuws voor de beurzen. En dat is ook de reden waarom beleggers op Wall Street gisteren winst namen. De S&P 500-index sloot 1,1% lager en de Nasdaq leverde 1,9%. De Dow Jones Industrial-index, die met meer waardeaandelen wat minder gevoelig is voor rentebewegingen, sloot 0,4% lager. Beurslieveling Nvidia sloot ruim 6% onder de recordstand van maandag.

Bij het sluiten van de Europese aandelenbeurzen waren de verliezen op Wall Street nog redelijk beperkt. De Stoxx Europe 600-index wist nog 0,3% hoger te sluiten, maar zal vanmorgen lager van start gaan. We hebben hier nog wat in te halen.

Volatiliteit loopt op

De VIX index, de 'angstgraadmeter' van de S&P 500-index, steeg gisteren met 11% naar 17,8 punten, wat nog steeds een relatief laag niveau is. We verwachten dat deze volatiliteitsgraadmeter dit jaar gemiddeld hoger zal staan dan vorig jaar, als gevolg van de komst van Trump naar het Witte Huis. Minstens zo belangrijk is dat de MOVE-index, de volatiliteitsindex van Amerikaanse staatsobligaties, gisteren met 5% steeg naar 102,7 punten. Het is voor het eerst sinds eind november dat deze index weer boven de 100 staat. Begin december noteerde deze index nog net boven de 80 punten. Een oplopende MOVE-index is in de regel ongunstig voor de aandelenbeurs.

Over Trump gesproken: in een half uur durende speech heeft hij gisteren nog meer druk gezet op Canada en Groenland. Hij zou beide landen wel willen 'overnemen'. Groenland is van grote militaire strategische waarde. Speculaties over een overname worden mede gevoed nadat Donald Trump junior Groenland dinsdag met een privéjet heeft bezocht. Verder wil Trump meer macht over het Panamakanaal krijgen en komen er geen nieuwe windparken in de VS. Het is duidelijk: onder Trump wordt het geen rustig politiek jaar. Vooralsnog voelen we ons comfortabel met een neutrale weging van aandelen en obligaties in de ING-beleggingsstrategieën.

Veel roodgekleurde koersen in Azië

In navolging van de verliezen op Wall Street gisteravond, is het geen verrassing dat de meeste Aziatische beurzen vanmorgen ook rood kleuren. Angst voor mogelijke handelsoorlogen en het voorlopig niet verder opendraaien van de geldkraan door de Fed maakt beleggers kopschuw. De Nikkei-index is in Tokio 0,3% lager gesloten en in Hongkong daalt de Hang Seng-index 0,9%. De Chinese CSI 300-index staat op een verlies van 0,2%. Witte raaf is de Koreaanse Kospi-index, die 1,2% hoger is gesloten. Nvidia-topman Jensen Huang heeft zich positief uitgelaten over de Koreaanse chipmaker Samsung (+3,4%). De beurs van Taiwan is 1% lager gesloten.

De futures op de Amerikaanse aandelenindices noteren vanmorgen 0,1% hoger en wijzen op een iets hogere opening van Wall Street vanmiddag.

Agenda van vandaag

• Vertrouwenscijfers eurozone
• Banencijfer ADP (139.000 nieuwe banen verwacht)
• Notulen laatste beleidsvergadering Fed

Goed om te weten

Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. Je kunt jouw inleg of een deel hiervan verliezen. Lees meer over de risico's van beleggen.

Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., en slechts bedoeld ter informatie. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om ervoor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in deze publicatie heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in deze publicatie kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431, en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V.